Meyve ve sebzeler hasat edildikten sonra da canlılık aktivitelerini devam ettirirler. Örneğin solunum aktivitesini devam ettirir ve ortamdaki oksijeni(O2) alır ve ortama karbondioksit (CO2) verirler. Ayrıca bünyelerinde bulunan su oranında zaman içinde değişiklikler olur. Diğer yandan hasattan sonra depolama ortamlarında ortama Etilen (C2H4) gibi bazı maddeler salarlar. Sonuçta, meyve ve sebzelerin hasat edildikten sonra devam ettirdikleri çeşitli biyokimyasal aktiviteler onların yapılarının zaman içerisinde değişmesine neden olur. Bu değişiklikler, ürünlerde başlangıçta kalite kayıplarına, daha sonra da bozulmalara neden olur.
Bir diğer etken ise, mikroorganizmaların gelişmesi sonucu ürünlerde oluşan kalite kayıpları ve bozulmalardır.
Meyve ve sebzelerin, hasat sonrasında devam eden canlılık faaliyetleri, enzimatik aktiviteler ve mikroorganizma gelişimleri gibi nedenlerle oluşan etkilerin minimum düzeye düşürülmesi mümkündür. İşte bu amaca yönelik olarak Kontrollü Atmosfer Depolar diye adlandırılan özel depolama alanları oluşturulmaktadır.
Kontrollü atmosfer depolamada, ortamda bulunan oksijen(O2) ortamdan alınarak yerine Azot (Nitrojen: N) gazı verilmekte ve böylece solunum aktivitesi minimum seviyeye düşürülmektedir. Ortamdaki oksijenin tamamen alınması mümkün olmadığından çok düşük düzeyde oksijen kalabilmekte ve bu nedenle çok düşük seviyede devam eden solunum aktivitesi nedeniyle ortamda çok sınırlı oranda da olsa karbondioksit ve Etilen oluşabilmektedir. Oluşan sınırlı oranda ki karbondioksit ve etilen ortamdan alınmakta ve yine ortama Nitrojen verilmektedir. Böylece sürekli olarak ortamın özel hava bileşimi kontrol altında tutulmaktadır.
Önemli bir diğer etken ise ortamın sıcaklığı ve nem düzeyidir. Bu nedenle kontrollü atmosfer depolarda havanın bileşimi ile birlikte ortamın sıcaklığı ve nem düzeyi de kontrol altında tutulmaktadır. Böylece sağlanan ideal ortam sayesinde, muhafaza edilen ürünlerin en uzun süre, yok denecek kadar düşük düzeyde kalite kayıplarına uğrayarak depolanması mümkün olabilmektedir.
Tüketicilerin bilinçlendiği, tüketici tercihlerinin pazar şartlarında en fazla belirleyici etken olduğu, ticaretin globalleştiği günümüzde, taze meyve ve sebze ürünlerinin en ideal şartlarda depolanması ve pazara sunulması büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle klasik depolama yöntemleri yerine, İnsana ve çevreye hiçbir zarar vermeyen, Zaralı kimyasallar içermeyen bu ileri teknoloji yönteminin kullanılması ön plana çıkmaktadır.
Devlet tarafından teşvik edilen ve hibe desteklerinden faydalandırılan bu sistem finans kuruluşları tarafından avantajlı şartlarla kredilendirilmektedir.
Kontrollü Atmosfer Depoların avantajları;
• İşletme ve bakım giderleri düşüktür
• Enerji tasarrufu bakımından avantajlıdır
• Depo atmosferi kontrol altında olduğundan diğer zararlı gazlar bulunmaz
• Üründen su kaybı minimum düzeyde tutulabildiğinden ağırlık kaybı düşüktür.
• Bu sistemle depolanan ürünün kalitesi hasat edildiği anda ki kalitesine en yakın özelliktedir ve tüketici tarafından tercih edilir.
• Ürünlerin daha uzun süre ve kalite özelliklerini koruyarak depolanmasına imkân sağlar.
Bazı Meyve Ve Sebzelerin Kontrollü Atmosfer Depolama ile Muhafaza süreleri:
ELMA - 6/9 AY |
KİVİ - 6/7 AY |
ARMUT - 5/8 AY |
BROKOLİ - 3/4 AY |
PIRASA - 4/5 AY |
ŞEFTALİ - 2/2,5 AY |
ERİK - 2/3 AY |